Kawa - magiczny, aromatyczny i niewątpliwie wyjątkowy napar, konsumowany przez większość społeczeństwa od wielu wieków. Jest jednym z najpopularniejszych i najstarszych produktów, który handel rozpoczął ekspansję na cały świat. Spożywana jest przez część osób, ze względu na swój niepowtarzalny smak i aromat. Miłośnicy kawy mają możliwość  wyboru spośród kilku dostępnych odmian. Największą popularnością cieszy się Arabica, która charakteryzuje się łagodnym, orzechowo-czekoladowym oraz lekko kwaskowatym smakiem. Robusta konsumowana jest z kolei przez osoby, które preferują wyraziste, intensywne i gorzkie smaki. Wypicie małej czarnej wpisało się w kulturę spędzania wolnego czasu, w gronie znajomych i przyjaciół. Istnieją też tacy, którzy w kawie upatrują jedynie jej wyjątkowych właściwości prozdrowotnych. Jest bowiem złożonym naparem o setce biologicznie aktywnych związkach, mających pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. 

Kofeina 

Napar kawy w swoim składzie zawiera min. kwas chlorogenowy, kafejka, kahweol, kofeinę, a także polifenole, działające jako silne przeciwutleniacze oraz wiele innych cennych związków. Kofeina, której przypisywane są główne właściwości, mające potencjalny, pozytywny wpływ na zdrowie, metabolizowana jest w wątrobie do kwasu 1,3,7-trimetylo moczowego, a jej metabolity wydalane są wraz z moczem lub potem, jak sugerują niektóre badania. Wchłanianie następuje w jelicie cienkim, podobnie jak większości składników odżywczych. Jej szczytowe, pobudzające działanie na ośrodkowy układ nerwowy zauważalne jest po 45-90 minut od jej spożycia. Najnowsza hipoteza odnośnie jej działania, skupia się wokół budowy chemicznej, która podobna jest do związku jakim jest adenozyna. W organizmie człowieka, odpowiada min. za odczuwanie bólu i senność. Połączenie jej ze swoimi receptorami powoduje spadek pobudzenia oraz spontanicznej aktywności fizycznej. Z kolei kofeina działa antagonistycznie na receptory adenozyny, dzięki czemu doświadczamy przepływu energii i siły, którą wykorzystujemy do pracy, obowiązków dnia codziennego oraz treningów EMS Kraków

Prozdrowotne właściwości kofeiny 

Mimo krążących kontrowersji, szereg badań naukowych wskazuje na liczne właściwości prozdrowotne, wynikające z regularnego spożywania kawy:

  1. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka wątroby, jamy ustnej, gardła, prostaty, a nawet jelita grubego. Badania nie są spójne, lecz odnoszą się również do raka pęcherza moczowego, żołądka, trzustki, płuc, jajnika, piersi i nie wskazują na korelację z powyższymi chorobami. 
  2. Niższe ryzyko zgonu sercowo-naczyniowego, choroby niedokrwiennej serca, zastoinowej niewydolności serca, udaru mózgu. 
  3. Poprawa czynników wystąpienia depresji.
  4. Ochorna przed wystąpieniem chorób neurodegeneracyjnych-choroby Parkinsona, Alzheimera
  5. Kontrola astmy.
  6. Odwrotna korelacja z wystąpieniem cukrzycy typu 2, otyłości. 
  7. Łagodzi stres oksydacyjny.
  8. Kofeina pomaga we właściwej funkcjonalności poznawczej, a więc już samo wąchanie kawy wpływa pozytywnie na pamięć, szybkość przetwarzania informacji i skupienie.
  9. Działanie ergogeniczne. 

Źródła oraz normy kofeiny

Spośród dostępnych produktów spożywczych, zawierających kofeinę obok kawy serwowanej pod różnorodną postacią, najczęściej wybieranymi artykułami są tzw. energy drinki, napoje z dodatkiem kofeiny i środków pobudzających, herbaty, a także suplementy diety. Naturalnym źródłem kawy jest mnin. kakao. Stanowisko ekspertów wskazuje, iż spożywanie tych produktów, nie przekraczając wyznaczonej normy, nie przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowia konsumentów. 

Europejski Urząd ds.Bezpieczeństwa Żywności wyznaczył normę 400g kofeiny, (5-6 mg/kg m.c.),  jako bezpieczną w zdrowej, zbilansowanej diecie. Odpowiada ona 3-4 filiżankom kawy dziennie. Spożycie czarnego naparu powinno zostać ograniczone przez kobiety w ciąży, oraz kobiety karmiące piersią do 200 mg. W przypadku dzieci, dla których powszechnym źródłem kofeiny jest czekolada, optymalna norma wynosi 3 mg/kg m.c. 

Dawka, która stanowi zagrożenie bądź może być przyczyną śmierci, jest spożycie kofeiny w ilości 10-14g. Towarzyszą temu wymioty, nerwobóle, kołatanie serca, drgawki, lęk oraz ogólny niepokój. 

Zagrożenia

Należy pamiętać, że wszystkie niepożądane skutki spożywania kofeiny biorą się z jej nadmiaru w organizmie. Bowiem przyjmowanie jej ponad przyjętą normę, będzie wywoływało pewne skutki uboczne i dolegliwości podobnie, jak spożycie nadmiaru alkoholu, nikotyny, kwasów tłuszczowych, cukrów itd. Zjawiskiem, które uwidacznia się po wypiciu kofeiny w późnych godzinach popołudniowych i wieczornych są problem ze snem. Kofeina zmniejsza ilość snu i fazy REM. Skutki najczęściej odczuwamy na następny dzień, podczas treningów EMS, kiedy brakuje nam energii do intensywnego trenowania, co jest ściśle związane z brakiem właściwej regeneracji organizmu. Charakterystycznym objawem przedawkowania kofeiny są bóle głowy, wewnętrzny niepokój, rozdrażnienie, złe samopoczucie. Spożycie kawy w nadmiernych ilościach przez kobiety w ciąży >700 mg/kg m.c. może doprowadzić do poronienia i zwiększa ryzyko złamań. Na chwilę obecną, nie ma również jednoznacznego badania wskazującego na urodzenie dziecka z mniejszą masą urodzeniową, jak donoszą niektóre źródła. Badania kliniczne i epidemiologiczne dotyczące możliwie negatywnego działania tego związku na organizm człowieka, są stale prowadzone. Aktualnie nie ma jednoznacznych i klarownych wyników, które sugerowałyby niekorzystne właściwości i wpływ kofeiny na ludzki organizm, oprócz wyżej wymienionych. 

Podsumowanie 

W swojej codziennej praktyce, warto mieć na względzie umiar oraz świadomość, że spożywanie jakiejkolwiek substancji w nadmiernych ilościach, wiąże się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Niewątpliwie, kawa oraz zawarta w niej kofeina należy do tych produktów, które mogą przyczynić się do poprawy naszego stanu zdrowia, wspomóc nasze funkcjonowanie, w tym: koncentrację, samopoczucie, poprawić naszą pamięć. Kofeina jest świetnym zastrzykiem energii, którą można wykorzystać podczas krótkich, lecz bardzo wymagających i intensywnych treningach EMS. Jej potencjalne właściwości i zastosowanie w sporcie zostaną omówione w kolejnym wpisie. 


Jesteś zainteresowany treningiem EMS? Działamy w następujących miejscowościach: